Bạn đang xem: Bài tập về SO2, CO2 tác dụng với dung dịch kiềm NaOH, Ca(OH)2 – Hóa 9 chuyên đề Tại DongnaiArt

Nếu như đã làm quen với bài tập về oxit axit tác dụng với dụng dịch kiềm hay oxit bazo tác dụng với axit thì nội dung phần bài tập SO₂, CO₂ tác dụng với các dung dịch kiềm như NaOH, Ca(OH)₂, Ba(OH)₂ cũng sẽ không quá khó.

Ngoài dạng bài tập trắc nghiệm các câu hỏi lý thuyết về tính chất hóa học, bài viết này chúng ta tập trung vào dạng bài tập tính toán định lượng khi SO₂, CO₂ tác dụng với các dung dịch kiềm như NaOH, Ca(OH)₂, Ba(OH)₂,…

Bạn đang xem: Bài tập về SO2, CO2 tác dụng với dung dịch kiềm NaOH, Ca(OH)2 – Hóa 9 chuyên đề

– Thực tế đối với dạng bài tâp về Oxit axit (như SO₂, CO₂) tác dụng với dung dịch kiềm (như NaOH, Ca(OH)₂, Ba(OH)₂) chúng ta cần phải lập tỉ lệ mol, cụ thể như sau:

* Phản ứng của SO₂ khi tác dụng với dung dịch NaOH:

 SO₂ + NaOH → NaHSO₃  (1)

 1            1

 SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O (2)

 1            2

• Ta lập tỉ lệ:

> Lưu ý:

 + Nếu bazơ là NaOH, KOH thì n_OH^– =  n_NaOH;  n_OH^– =  n_KOH; 

 + Nếu bazơ là Ca(OH)₂, Ba(OH)₂ thì n_OH^– =  2n_Ca(OH)2 ;  n_OH^– =  2n_Ba(OH)2

• Xét giá trị của T:

– Nếu T ≤ 1 ⇒ Chỉ xảy ra phản ứng (1) diễn ra ⇒ Sản phẩm sinh ra chỉ có muối NaHSO₃ và có thể có SO₂ dư

– Nếu T ≥ 2 ⇒ Chỉ xảy ra phản ứng (2) diễn ra ⇒ Sản phẩm sinh ra chỉ có muối Na₂SO₃ và có thể có NaOH dư

– Nếu 1 < T < 2 ⇒ Xảy ra cả 2 phản ứng (1), (2) đều diễn ra ⇒ Sản phẩm sinh ra có cả 2 muối NaHSO₃, Na₂SO₃.

* Bài toán CO₂ hay SO₂ tác dụng với dung dịch Ca(OH)₂, Ba(OH)₂

 2CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂  (1)

 CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O  (2)

• Ta lập tỉ lệ:

• Xét giá trị của T:

– Nếu T ≤ 1: Chỉ xảy ra phản ứng (1) ⇒ Sản phẩm sinh ra chỉ có muối Ca(HCO₃)₂ và có thể có CO₂ dư

– Nếu T ≥ 2 ⇒ Chỉ xảy ra phản ứng (2) ⇒ Sản phẩm sinh ra chỉ có muối CaCO₃ và có thể có Ca(OH)₂ dư

– Nếu 1 < T < 2 ⇒ Xảy ra cả 2 phản ứng (1), (2) ⇒ Sản phẩm sinh ra có cả 2 muối Ca(HCO₃)₂, CaCO₃.

* Bài tập về CO₂, SO₂ tác dụng với dung dịch kiềm NaOH, Ca(OH)₂,…

* Bài tập 1: Dẫn 112ml khí SO₂ (đktc) đi qua 700ml dung dịch Ca(OH)₂ có nồng độ 0,01 M, sản phẩm là muối canxi sunfit.

a) Viết phương trình phản ứng hóa học.

b) Tính khối lượng các chất sau phản ứng.

Xem lời giải

• Đề bài: Dẫn 112ml khí SO₂ (đktc) đi qua 700ml dung dịch Ca(OH)₂ có nồng độ 0,01 M, sản phẩm là muối canxi sunfit.

a) Viết phương trình phản ứng hóa học.

b) Tính khối lượng các chất sau phản ứng.

• Lời giải:

Xem Thêm : Báo cáo cá nhân làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh năm 2017

– Theo bài ra ta có: V_SO2 = 112(ml) = 0,112 (l); V_{dd Ca(OH)2} = 700(ml) = 0,7(l).

 ⇒ n_SO2 = V/22,4 = 0,112/22,4 = 0,005 (mol).

 Từ công thức: C_M = n/V suy ra n_Ca(OH)2 = C_M.V_{dd Ca(OH)2} = 0,7.0,01 = 0,007 (mol).

⇒ n_OH = 2n_Ca(OH)2 = 2.0,007 =0,014(mol). 

a) Phương trình phản ứng:

 SO₂  +  Ca(OH)₂ → CaSO₃↓  +  H₂O

 1 mol    1 mol        1 mol        1 mol

b) Theo PTPƯ và theo bài ra, ta có:

– Ta lập tỉ lệ:  

– Xét giá trị của T, thấy T>2 nên chỉ xảy ra phản ứng tạo muối CaSO₃

 (tức là: SO₂ hết Ca(OH)₂ dư; Các chất sau phản ứng là Ca(OH)₂ và CaSO₃)

– Theo PTPƯ: n_Ca(OH)2 = n_SO2 = 0,005 (mol).

 ⇒ n_Ca(OH)2(dư) = 0,007 – 0,005 = 0,002 (mol).

 ⇒ m_Ca(OH)2(dư) = n.M = 0,002.74 = 0,148 (g).

 ⇒ n_CaSO3 = n_SO2 = 0,005 (mol)

 ⇒ m_CaSO3 = n.M = 0,005.120 = 0,6 (g).

– Vậy khối lượng các chất sau phả ứng là: Ca(OH)_2(dư) = 0,148(g); CaSO₃ = 0,6(g).

* Bài tập 2: Dẫn 448 ml CO₂ (đktc) sục vào bình chứa 100 ml dung dịch NaOH 0,25M. Khối lượng hai muối tạo thành là bao nhiêu?

Xem lời giải

• Đề bài: Dẫn 448 ml CO₂ (đktc) sục vào bình chứa 100 ml dung dịch NaOH 0,25M. Khối lượng hai muối tạo thành là bao nhiêu?

• Lời giải:

– Ta có: V_CO2 = 448(ml) = 0,448(l) ở đktc nên: n_CO2 = V/22,4 = 0,448/22,4 = 0,02(mol).

– Lại có: V_dd(NaOH) = 100(ml) = 0,1(l), C_M(NaOH) = 0,25M

 nên từ công thức: C_M = n/V suy ra n_NaOH = C_M.V = 0,25.0,1 = 0,025(mol).

– Lập tỉ lệ: 

– Xét giá trị của T thấy 1<T<2 nên phản ứng tạo 2 muối Na₂CO₃ (x mol) và NaHCO₃ (y mol)

 CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

  x   ←  2x      ←    x (mol)

 CO₂ + NaOH → NaHCO₃

  y  ←  y    ←       y (mol)

– Theo PTPƯ, ta có: ∑n_CO2 = x + y = 0,02  (*)

 ∑n_NaOH = 2x + y = 0,025   (**)

– Giải hệ từ (*) và (**) ta được: x = 0,005 (mol);  y = 0,015 (mol)

⇒ khối lượng các muối tạo thành là:

Xem Thêm : Bài 3 trang 115 SGK Sinh học 7

 m_Na2CO3 = n.M = 0,005.106 = 0,53(g); m_NaHCO3 = 0,015.84 = 1,26(g).

* Bài tập 3: Dẫn 1,12 lít khí SO₂ (đktc) đi qua 700 ml dung dịch Ca(OH)₂ 0,1M. Khối lượng của muối thu được sau phản ứng là bao nhiêu?

Xem lời giải

• Đề bài: Dẫn 1,12 lít khí SO₂ (đktc) đi qua 700 ml dung dịch Ca(OH)₂ 0,1M. Khối lượng của muối thu được sau phản ứng là bao nhiêu?

• Lời giải:

– Ta có: V_Ca(OH)2 = 700(ml) =0,7(l); C_M(Ca(OH)2) = 0,1M

 Từ công thức C_M = n/V suy ra: n_Ca(OH)2 = C_M.V = 0,1. 0,7 = 0,07(mol).

 ⇒ 0,07 mol Ca(OH)₂ có chứa 0,14 mol OH

– Từ công thức (khí ở đktc): n = V/22,4 suy ra n_SO2 = 1,12/22,4 = 0,05(mol)

– Ta lập tỉ lệ:

⇒ Sản phẩm sau phản ứng chỉ có muối CaSO₃ và Ca(OH)₂ dư, ta có PTPƯ:

 SO₂   +   Ca(OH)₂  →  CaSO₃ + H₂O

0,05(mol) →  0,05    →      0,05

⇒ m_CaSO3 = 0,05.120 = 6(g).

– Kết luận: Khối lượng muối CaSO₃ thu được sau phản ứng là 6 gam.

* Bài tập 4: Cho 4,48 lít CO₂ (đktc) đi qua 190,48ml dung dịch NaOH 2% có khối lượng riêng là 1,05g/ml. Khối lượng muối tạo thành là bao nhiêu?

Xem lời giải

• Đề bài: Cho 4,48 lít CO₂ (đktc) đi qua 190,48ml dung dịch NaOH 2% có khối lượng riêng là 1,05g/ml. Khối lượng muối tạo thành là bao nhiêu?

• Lời giải:

– Ta có: n_CO2 = V/22,4 = 4,48/22,4 = 0,2(mol);

– Từ công thức:D = m/D suy ra m_dd = D.V = 1,05.190,48 = 200(g).

– Từ công thức C% = (m_ct/m_dd).100% suy ra m_NaOH = 200.2% = 4(g)

 ⇒ n_NaOH = m/M = 4/40 = 0,1 (mol).

– Lập tỉ lệ: 

⇒ Chỉ xảy ra phản ứng tạo muối NaHCO₃

 CO₂  +  NaOH   →  NaHCO₃

 0,1  ←  0,1(mol)  →    0,1

⇒ Khối lượng mối tạo thành là” m_NaHCO3 = 0,1.84 = 8,4 (g).

Như vậy các em thấy để hiểu và làm được dạng toán này các em cần nắm vững được tính chất hóa học (các phương trình phản ứng – PTPƯ) của oxit, lập tỉ lệ số mol và xét giá trị của tỉ lệ này để xác định có PTPƯ nào xảy ra, từ đó mới giải được bài toán. Đây là dạng toán quan trọng mà các em sẽ còn gặp ở bậc THPT và thường xuất hiện trong đề thi tốt nghiêp THPT quốc gia.

» Mục lục bài viết SGK Hóa 9 Lý thuyết và Bài tập

» Mục lục bài viết SGK Vật lý 9 Lý thuyết và Bài tập

Đăng bởi: DONGNAIART

Chuyên mục: Giáo Dục